Jak wymienić prawo jazdy na polskie?

0
357
3/5 - (1 vote)

Witajcie drodzy Czytelnicy! Dzisiaj poruszymy temat, który może wydać się niektórym z Was skomplikowany, ale jest niezwykle istotny dla osób, które zamierzają dłużej pozostać na terenie Polski i korzystać z przywilejów, jakie oferuje posiadanie polskiego prawa jazdy. Mowa o procesie wymiany obcego prawa jazdy na dokument wydany przez polskie władze. Dlaczego jest to ważne i w jakich sytuacjach niezbędne? Właśnie tym zagadnieniom poświęcony będzie nasz dzisiejszy artykuł.

Zaczynając przygodę z polskimi drogami, wielu obcokrajowców stoi przed wyborem: czy kontynuować jazdę na obcym prawie jazdy, czy też podjąć kroki w celu uzyskania polskiego odpowiednika. Wybór ten może być podyktowany różnymi przyczynami – od prostych kwestii administracyjnych, przez wymogi prawne, aż po osobiste preferencje dotyczące łatwiejszego dostępu do usług związanych z motoryzacją w Polsce.

Posiadanie polskiego prawa jazdy otwiera przed kierowcami szereg możliwości i ułatwień, eliminując jednocześnie potencjalne problemy podczas kontroli drogowych lub wypożyczania pojazdów. Co więcej, dla wielu osób jest to krok milowy w procesie integracji z nowym krajem, symboliczne „ukorzenienie się” w polskiej rzeczywistości.

Celem naszego artykułu jest nie tylko przedstawienie konkretnych kroków, jakie należy podjąć, aby wymienić prawo jazdy na polskie. Chcemy również rozwiać wszelkie wątpliwości i odpowiedzieć na pytania, które mogą nasuwać się w związku z tym procesem. Przejdziemy przez wszystkie etapy, od zrozumienia, kto faktycznie musi dokonać wymiany, po szczegółowy opis wymaganych dokumentów, aż po praktyczne porady, jak przetrwać cały proces z uśmiechem na ustach.

Zapraszamy do lektury, która mamy nadzieję, okaże się nie tylko przydatna, ale również inspirująca do podjęcia kolejnych kroków na drodze do pełnej adaptacji w Polsce. Niezależnie od tego, czy jesteście tu od niedawna, czy też Polska stała się Waszym drugim domem, informacje zawarte w tym artykule pomogą Wam zrozumieć, jak sprawić, by Wasze doświadczenia z polskimi drogami były jeszcze bezpieczniejsze i przyjemniejsze.

Spis Treści:

Dlaczego warto wymienić prawo jazdy na polskie?

Decyzja o wymianie obcego prawa jazdy na polski dokument może wydawać się dla wielu kierowców krokiem wymagającym nie tylko czasu, ale i pewnego nakładu finansowego. Jednakże, korzyści płynące z posiadania polskiego prawa jazdy mogą znacznie przeważyć nad tymi początkowymi niedogodnościami. Poniżej przedstawiamy główne powody, dla których warto rozważyć taką wymianę.

Łatwiejsze Procedury Administracyjne

Posiadanie polskiego prawa jazdy ułatwia wiele procedur administracyjnych związanych z codziennym życiem kierowcy w Polsce. Od rejestracji pojazdu, przez ubezpieczenia, aż po potencjalne interakcje z policją – posiadanie dokumentu wydanego przez polskie władze sprawia, że cały proces przebiega znacznie sprawniej. Nie musisz tłumaczyć ani wyjaśniać szczegółów swojego zagranicznego prawa jazdy, co jest szczególnie przydatne w sytuacjach stresowych, takich jak nieoczekiwana kontrola drogowa.

Unikanie Problemów przy Kontroli Drogowej

Chociaż polskie prawo zezwala na kierowanie pojazdem przez obcokrajowców posiadających prawo jazdy wydane w innym państwie (pod pewnymi warunkami), posiadanie polskiego dokumentu minimalizuje ryzyko nieporozumień lub problemów podczas kontroli drogowej. Policjanci są bardziej zaznajomieni z krajowymi dokumentami, co pozwala na szybsze i mniej stresujące załatwienie sprawy.

Wymagania Prawne

W niektórych przypadkach wymiana prawa jazdy na polskie jest nie tylko zalecana, ale i wymagana przez polskie prawo. Dotyczy to osób, które uzyskały status rezydenta lub zamierzają przebywać w Polsce dłużej niż określony w przepisach czas. Znajomość tych wymagań i odpowiednie dostosowanie się do nich jest kluczowe dla legalnego poruszania się po polskich drogach.

Długoterminowe Korzyści

Posiadanie polskiego prawa jazdy jest również inwestycją w przyszłość. Dla osób, które planują dłuższy pobyt w Polsce lub nawet osiedlenie się na stałe, lokalny dokument to krok w stronę pełnej integracji z polskim społeczeństwem. Ułatwia to nie tylko codzienne życie, ale również otwiera drogę do głębszego zrozumienia polskiej kultury i obyczajów, w tym tych związanych z ruchem drogowym.

Integracja z Polskim Społeczeństwem

Wymiana prawa jazdy na polskie może być postrzegana jako symboliczny akt integracji z krajem, który na różnych etapach życia może oferować obcokrajowcom wiele możliwości – od edukacji, przez karierę zawodową, aż po osobiste relacje. Jest to krok w kierunku pełniejszego uczestnictwa w życiu społecznym i kulturalnym Polski.

Podsumowując, decyzja o wymianie obcego prawa jazdy na polski dokument może przynieść szereg korzyści, zarówno praktycznych, jak i bardziej abstrakcyjnych, związanych z poczuciem przynależności i integracji. W następnych rozdziałach szczegółowo omówimy, kto może dokonać wymiany, jakie dokumenty są potrzebne, oraz jak wygląda cały proces krok po kroku, abyście mogli podejść do tego zadania z pełnym przekonaniem i przygotowaniem.

Kto musi dokonać wymiany prawa jazdy na polskie?

Kwestia wymiany prawa jazdy na polskie dotyczy nie tylko tych, którzy pragną ułatwić sobie życie w Polsce, ale również osób, dla których jest to wymóg prawny wynikający z długotrwałego pobytu lub zmiany stałego miejsca zamieszkania. W tym rozdziale przyjrzymy się bliżej, kto dokładnie podlega obowiązkowi wymiany obcego prawa jazdy na dokument polski oraz w jakich okolicznościach taka wymiana staje się koniecznością.

Długotrwały pobyt w Polsce

Pierwszą i najważniejszą grupą, która musi rozważyć wymianę prawa jazdy na polskie, są osoby, które uzyskały prawo do długotrwałego pobytu w Polsce. Zgodnie z polskimi przepisami, obcokrajowcy zamieszkujący w Polsce dłużej niż 185 dni w ciągu roku kalendarzowego zobowiązani są do wymiany swojego zagranicznego prawa jazdy na polski odpowiednik. Ten wymóg ma na celu zapewnienie, że wszyscy kierowcy na polskich drogach są zaznajomieni z lokalnymi przepisami ruchu drogowego oraz posiadają dokumentację, która jest łatwo rozpoznawalna przez lokalne służby.

Zmiana stałego miejsca zamieszkania

Kolejną sytuacją, w której wymiana prawa jazdy na polskie staje się koniecznością, jest oficjalna zmiana stałego miejsca zamieszkania na Polskę. To oznacza, że jeśli zdecydujesz się na przeprowadzkę do Polski i zarejestrujesz tu swoje stałe miejsce zamieszkania, będziesz musiał wymienić swoje obce prawo jazdy na dokument wydany przez polskie władze. Proces ten jest niezbędny do potwierdzenia Twojej tożsamości oraz uprawnień do kierowania pojazdami w nowym miejscu zamieszkania.

Posiadacze prawa jazdy wydanego poza UE

Osoby, które posiadają prawo jazdy wydane przez państwa niebędące członkami Unii Europejskiej (UE) lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), mogą być zobligowane do szybszej wymiany swojego prawa jazdy na polski dokument, zwłaszcza jeśli planują dłuższy pobyt lub stałe zamieszkanie w Polsce. Wymóg ten wynika z potrzeby dostosowania do standardów obowiązujących w UE oraz zapewnienia, że kierowcy są w pełni świadomi specyfiki lokalnych przepisów ruchu drogowego.

Wyjątki od reguły

Istnieją jednak wyjątki od powyższych zasad. Osoby, które posiadają prawo jazdy wydane w innym państwie członkowskim UE lub EOG, zazwyczaj mogą korzystać z tego dokumentu na terenie Polski bez konieczności jego wymiany. Niemniej, nawet w tych przypadkach, wielu kierowców decyduje się na dobrowolną wymianę, aby uniknąć potencjalnych problemów i ułatwić sobie załatwianie spraw urzędowych.

Podsumowując, wymiana prawa jazdy na polskie jest nie tylko kwestią ułatwienia sobie życia w nowym kraju, ale również spełnieniem wymogów prawnych. Zrozumienie, kto podlega obowiązkowi wymiany, jest kluczowe dla legalnego i bezproblemowego korzystania z prawa do kierowania pojazdami na terenie Polski. W następnym rozdziale przyjrzymy się dokładniej procesowi wymiany prawa jazdy, krok po kroku wyjaśniając, jakie dokumenty są potrzebne i jak przebiega cała procedura.

Jakie dokumenty są potrzebne do wymiany prawa jazdy?

Proces wymiany prawa jazdy na polskie wymaga zebrania określonej dokumentacji, która pozwoli na sprawną i bezproblemową realizację tego zadania. Poniżej przedstawiamy listę dokumentów, które musisz przygotować, aby z sukcesem dokonać wymiany obcego prawa jazdy na dokument wydany w Polsce. Zwróć uwagę, że precyzyjna lista może różnić się w zależności od indywidualnych przypadków i lokalnych wymogów urzędów, dlatego zawsze warto zweryfikować potrzebne dokumenty bezpośrednio w wydziale komunikacji, do którego będziesz składać wniosek.

Wniosek o wymianę prawa jazdy

Pierwszym i podstawowym dokumentem jest wniosek o wymianę prawa jazdy. Wzór tego dokumentu jest zazwyczaj dostępny do pobrania na stronie internetowej odpowiedniego urzędu lub bezpośrednio w jego siedzibie. Wniosek należy wypełnić zgodnie z instrukcjami, podając wszystkie wymagane informacje, takie jak dane osobowe, adres zamieszkania oraz numer i seria obecnego prawa jazdy.

Obecne prawo jazdy

Musisz przedstawić oryginał swojego obecnego prawa jazdy. Dokument ten zostanie zweryfikowany pod kątem jego ważności oraz zgodności z międzynarodowymi standardami. W niektórych przypadkach może być również wymagane przedstawienie tłumaczenia prawa jazdy na język polski, wykonanego przez tłumacza przysięgłego.

Fotografia do dokumentów

Kolejnym wymaganym elementem jest aktualna fotografia do dokumentów. Zazwyczaj wymagane są dwa identyczne zdjęcia o wymiarach 35mm x 45mm, spełniające określone kryteria (np. zdjęcie musi być kolorowe, na jednolitym jasnym tle, przedstawiające osobę bez nakrycia głowy i okularów z ciemnymi szkłami).

Dowód tożsamości

W celu weryfikacji tożsamości wnioskodawcy konieczne jest przedstawienie ważnego dowodu tożsamości – paszportu lub karty pobytu. Dokument ten pozwala na potwierdzenie danych osobowych podanych we wniosku.

Opłata za wymianę prawa jazdy

Wymiana prawa jazdy jest również związana z koniecznością uiszczenia określonej opłaty administracyjnej. Wysokość opłaty może być zmienna w zależności od urzędu, dlatego warto uprzednio sprawdzić jej wysokość i sposób dokonania płatności (np. gotówką w kasie urzędu, przelewem bankowym).

Dodatkowe dokumenty

W niektórych przypadkach mogą być wymagane dodatkowe dokumenty, takie jak zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do kierowania pojazdem lub potwierdzenie zameldowania na terenie Polski. Informacje o dodatkowych wymaganiach najlepiej jest uzyskać bezpośrednio w urzędzie, do którego składasz wniosek.

Przygotowanie wszystkich wymienionych dokumentów to kluczowy krok w procesie wymiany prawa jazdy na polskie. Staranne zapoznanie się z wymaganiami i zgromadzenie kompletnego pakietu dokumentacji pozwoli uniknąć opóźnień i dodatkowych wizyt w urzędzie. W następnym rozdziale szczegółowo omówimy, jak przebiega proces wymiany prawa jazdy krok po kroku, aby jeszcze bardziej przybliżyć Ci ten temat i pomóc w sprawnej realizacji zadania.

Jakie dokumenty są potrzebne do wymiany prawa jazdy na polskie?

Proces wymiany prawa jazdy na polskie wymaga przygotowania i zgromadzenia odpowiednich dokumentów. Aby proces przebiegł sprawnie i bez zbędnych opóźnień, ważne jest, aby z góry wiedzieć, jakie dokładnie papiery są wymagane. Poniżej przedstawiamy kompleksową listę dokumentów, które musisz zebrać, aby z sukcesem dokonać wymiany prawa jazdy na polskie.

1. Wniosek o wymianę prawa jazdy

Pierwszym i podstawowym dokumentem jest wniosek o wymianę prawa jazdy. Wzór wniosku jest zazwyczaj dostępny w urzędzie miasta lub gminy, a także często online na stronach internetowych odpowiednich instytucji. Wniosek należy wypełnić dokładnie, zgodnie z instrukcjami, podając wszystkie wymagane informacje.

2. Dowód tożsamości

Do wniosku należy dołączyć kserokopię ważnego dokumentu tożsamości potwierdzającego tożsamość i obywatelstwo wnioskodawcy. Może to być paszport lub karta pobytu.

3. Obecne prawo jazdy

Kluczowym dokumentem jest oczywiście obecne prawo jazdy wydane przez inne państwo. Należy przedstawić oryginał prawa jazdy oraz jego tłumaczenie na język polski wykonane przez tłumacza przysięgłego, chyba że jest to dokument wydany w jednym z języków urzędowych Unii Europejskiej.

4. Fotografia

Do wniosku wymagane jest także dołączenie aktualnej fotografii o wymiarach 35mm x 45mm, spełniającej kryteria zdjęcia do dokumentów (twarzą skierowaną bezpośrednio do obiektywu, na jednolitym jasnym tle).

5. Potwierdzenie opłaty

Wymiana prawa jazdy jest procesem płatnym, a więc konieczne jest dołączenie do wniosku dowodu uiszczenia opłaty za wymianę. Wysokość opłaty oraz numer konta bankowego, na który należy dokonać wpłaty, zazwyczaj są podane na stronie internetowej lub bezpośrednio w urzędzie, w którym składany jest wniosek.

6. Zaświadczenie lekarskie

W niektórych przypadkach może być wymagane zaświadczenie lekarskie potwierdzające brak przeciwwskazań do kierowania pojazdem. Należy sprawdzić aktualne wymogi w lokalnym urzędzie lub na jego stronie internetowej.

7. Dodatkowe dokumenty

W zależności od indywidualnej sytuacji, mogą być wymagane dodatkowe dokumenty, takie jak zaświadczenie o zameldowaniu na terenie Polski czy dokument potwierdzający prawo do długotrwałego pobytu. Warto zatem przed złożeniem wniosku dokładnie sprawdzić wymagania w lokalnym urzędzie.

Podsumowując, zgromadzenie wymaganych dokumentów jest pierwszym krokiem do pomyślnej wymiany prawa jazdy na polskie. Proces ten wymaga dokładności i uwagi do detali, jednak odpowiednie przygotowanie znacząco ułatwi i przyspieszy całą procedurę. W kolejnym rozdziale przyjrzymy się szczegółowo procesowi wymiany krok po kroku, aby każdy kierowca mógł z łatwością przejść przez wszystkie etapy.

Proces wymiany prawa jazdy krok po kroku

Wymiana prawa jazdy na polskie może wydawać się skomplikowanym procesem, ale dzięki dokładnemu przestrzeganiu kolejnych kroków, może przebiegać płynnie i bez niepotrzebnych komplikacji. Poniżej przedstawiamy szczegółową ścieżkę, którą należy przejść, aby skutecznie dokonać wymiany prawa jazdy.

Krok 1: Zgromadzenie wymaganych dokumentów

Pierwszym i najważniejszym krokiem jest przygotowanie wszystkich niezbędnych dokumentów, o których wspomnieliśmy w poprzednim rozdziale. Upewnij się, że masz wszystko, co potrzebne, w tym wniosek o wymianę prawa jazdy, dowód tożsamości, obecne prawo jazdy wraz z tłumaczeniem, fotografię, potwierdzenie opłaty, a w niektórych przypadkach również zaświadczenie lekarskie oraz dodatkowe dokumenty.

Krok 2: Wizyta w odpowiednim urzędzie

Następnym krokiem jest odwiedzenie urzędu miasta lub gminy, który jest odpowiedzialny za wymianę praw jazdy. W zależności od miejsca zamieszkania, może to być Wydział Komunikacji, Urząd Miasta, czy inna jednostka administracji publicznej. Warto wcześniej sprawdzić godziny otwarcia i ewentualnie umówić się na wizytę, aby uniknąć długiego oczekiwania.

Krok 3: Składanie wniosku i dokumentów

Po przybyciu do urzędu, należy złożyć wniosek wraz ze wszystkimi zgromadzonymi dokumentami. Urzędnik sprawdzi kompletność i poprawność złożonych papierów, a w razie potrzeby poprosi o uzupełnienie brakujących informacji lub dokumentów.

Krok 4: Przeprowadzenie ewentualnych dodatkowych badań

W niektórych przypadkach, przed dokonaniem wymiany prawa jazdy, może być wymagane przeprowadzenie dodatkowych badań lekarskich lub psychologicznych, zwłaszcza jeśli istnieją jakiekolwiek wątpliwości co do zdolności kierowania pojazdem. Informacje o takiej potrzebie zostaną przekazane podczas składania wniosku.

Krok 5: Odbiór nowego prawa jazdy

Po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku i spełnieniu wszystkich wymagań, zostanie wydane polskie prawo jazdy. Czas oczekiwania na nowy dokument może różnić się w zależności od urzędu, ale zazwyczaj trwa to od kilku dni do kilku tygodni. O terminie gotowości prawa jazdy do odbioru zostaniesz poinformowany(a) przez urząd.

Krok 6: Odbiór dokumentu

Gdy tylko zostaniesz poinformowany(a) o gotowości prawa jazdy do odbioru, możesz udać się do urzędu, aby odebrać nowy dokument. Warto pamiętać o zabraniu ze sobą dowodu tożsamości. Nowe polskie prawo jazdy zastępuje dotychczasowe i uprawnia do kierowania pojazdami na terenie Polski oraz innych państw, zgodnie z międzynarodowymi umowami.

Podsumowując, proces wymiany prawa jazdy na polskie wymaga dokładnego przygotowania i cierpliwości, ale dzięki przestrzeganiu wyżej wymienionych kroków, można go zrealizować bez większych problemów. Ważne jest, aby z góry przygotować się na każdy etap procesu i zebrać wszystkie niezbędne dokumenty, co znacząco ułatwi całą procedurę.

Częste pytania i odpowiedzi dotyczące wymiany prawa jazdy na polskie

Proces wymiany prawa jazdy na polskie może budzić wiele pytań, szczególnie wśród osób, które po raz pierwszy przechodzą przez ten proces. Poniżej przedstawiamy odpowiedzi na niektóre z najczęściej zadawanych pytań, które mogą pomóc rozwiać wątpliwości i ułatwić przejście przez całą procedurę.

Czy mogę używać zagranicznego prawa jazdy w Polsce?

Tak, osoby, które są czasowo w Polsce, mogą używać zagranicznego prawa jazdy. Jednak osoby, które zamierzają zamieszkać w Polsce na stałe, powinny wymienić swoje zagraniczne prawo jazdy na polskie w ciągu 6 miesięcy od daty zarejestrowania pobytu stałego.

Czy muszę przystępować do egzaminu na prawo jazdy w Polsce?

W większości przypadków, jeśli posiadasz prawo jazdy wydane przez państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo, z którym Polska ma podpisane stosowne umowy, nie musisz ponownie zdawać egzaminu na prawo jazdy. Wymagana jest jedynie wymiana na odpowiednik polski.

Jakie są koszty wymiany prawa jazdy na polskie?

Koszt wymiany prawa jazdy na polskie może się różnić w zależności od urzędu i koniecznych opłat administracyjnych. Zazwyczaj jest to koszt rzędu kilkudziesięciu złotych. Dodatkowo, mogą wystąpić koszty tłumaczenia prawa jazdy oraz ewentualnych badań lekarskich.

Ile czasu zajmuje proces wymiany prawa jazdy?

Czas oczekiwania na nowe polskie prawo jazdy może się różnić, zazwyczaj trwa od kilku dni do kilku tygodni po złożeniu kompletnego wniosku. Wszystko zależy od urzędu, w którym dokonuje się wymiany, oraz od bieżącego obciążenia pracy.

Czy wymiana prawa jazdy jest obowiązkowa?

Tak, dla osób, które zdecydowały się na stałe zamieszkać w Polsce, wymiana prawa jazdy na polskie jest obowiązkowa w ciągu 6 miesięcy od zarejestrowania pobytu stałego. Niewymiana prawa jazdy w wyznaczonym terminie może skutkować problemami prawnymi w przypadku kontroli drogowej.

Czy moje zagraniczne prawo jazdy zostanie mi zwrócone po wymianie?

Zazwyczaj, zagraniczne prawo jazdy jest zabierane w trakcie procesu wymiany i nie jest zwracane. Jest to standardowa praktyka mająca na celu zapobieganie używaniu więcej niż jednego prawa jazdy.

Mamy nadzieję, że odpowiedzi na te często zadawane pytania pomogą Ci lepiej zrozumieć proces wymiany prawa jazdy na polskie i przygotują do podjęcia odpowiednich kroków. Jeśli masz więcej pytań, warto skontaktować się bezpośrednio z lokalnym urzędem, który zajmuje się wymianą praw jazdy, aby uzyskać najbardziej aktualne i szczegółowe informacje.

Wymiana prawa jazdy na polskie jest procesem, który może wydawać się złożony, lecz jest dobrze uregulowany i przewidywalny. Kluczem do sprawnego przejścia przez całą procedurę jest przygotowanie i posiadanie wszystkich wymaganych dokumentów, a także zrozumienie poszczególnych kroków, jakie należy podjąć. Poniżej przedstawiamy podsumowanie najważniejszych wniosków, które pomogą w efektywnym zakończeniu procesu wymiany prawa jazdy.

1. Przygotowanie dokumentów

Upewnij się, że posiadasz wszystkie wymagane dokumenty przed rozpoczęciem procesu. Kompletny zestaw dokumentów to podstawa, aby uniknąć konieczności wielokrotnych wizyt w urzędzie.

2. Zrozumienie lokalnych wymagań

Wymagania dotyczące wymiany prawa jazdy mogą różnić się w zależności od lokalizacji. Warto zatem sprawdzić szczegóły w lokalnym urzędzie lub na jego stronie internetowej, aby dostosować się do specyficznych wymogów.

3. Terminowość

Nie zwlekaj z wymianą prawa jazdy. Proces należy rozpocząć jak najszybciej po spełnieniu warunków, które obligują do wymiany (np. po zarejestrowaniu stałego pobytu w Polsce).

4. Zrozumienie kosztów

Bądź świadomy potencjalnych kosztów związanych z wymianą prawa jazdy, w tym opłat administracyjnych, tłumaczeń i ewentualnych badań lekarskich.

5. Cierpliwość i gotowość do dopełnienia formalności

Proces wymiany może wymagać czasu i cierpliwości, zwłaszcza przy składaniu wniosku i oczekiwaniu na wydanie nowego dokumentu. Gotowość do dopełnienia wszystkich formalności jest kluczowa.

6. Korzystanie z dostępnych zasobów

W razie wątpliwości lub potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, korzystaj z oficjalnych źródeł i zasobów dostępnych online oraz bezpośrednio w urzędach. Nie wahaj się pytać urzędników o szczegóły procesu.

Podsumowując, wymiana prawa jazdy na polskie jest ważnym krokiem dla osób, które zdecydowały się na dłuższy pobyt lub stałe zamieszkanie w Polsce. Chociaż może wymagać pewnego wysiłku i zaangażowania, odpowiednie przygotowanie i zrozumienie procesu znacząco ułatwiają przejście przez wszystkie etapy. Pamiętając o powyższych wnioskach, możesz zminimalizować ewentualne trudności i sprawnie dokonać wymiany prawa jazdy, ciesząc się możliwością swobodnego poruszania się po drogach w Polsce i poza jej granicami.